عطر خوش اطلسی

بچه که بودیم تبریز بزرگ نبود. بین ائل گؤلی ( شاهگلی سابق ) و شهر این همه آپارتمان نبود. شاهگلی در آن استخر بزرگ و ساختمان وسطش و پله ها و درختان فراوانش خلاصه می شد. هوای صاف و تازه اش ، نسیم خنک شبانگاهش مردم را به گذراندن یک روز خوش تعطیلی دعوت می کرد. خرداد تمام می شد و ما بچه ها فارغ از درس و مدرسه در اشتیاق یک روز خوش در این باغ باصفا پر می کشیدیم. آن زمان تفریح و سرگرمی ما رفتن به ائل گؤلی ، باغ گلستان ، سینما بخصوص که فیلم فردین و فروزان و ظهوری نمایش داده می شد. این سه محبوبترین های ما بودند. داستان شب رادیو و صبح جمعه برنامه های دلخواه رادیوی ما بودند. تلویزیون بعد ها به خانه ها راه پیدا کرد . عصرها برنامه داشت. آن اول ها مردم موافق با خرید آن نبودند. چون ملای ما گفته بود که در هر خانه ای که تلویزیون باشد نماز نمی شود.یاد آن روزها به خیر آقاجمشیدمان برای جمعه مینی بوس اجاره می کرد و چند خانواده قرار می گذاشتند و به ائل گولی می رفتیم. لابه لای درختها پتو و زیرانداز می انداختند و آقا جمشیدمان طناب به درخت می بست و ما سرگرم طناب بازی و آراداووردو و بئش داش می شدیم. پدرهامان بساط کباب را می چیدند و مادرهامان پیاز پوست می کندند و هندوانه یا خربزه قاچ می کردند. بعد از ناهار من و مهناز و ناصر و یعقوب و پری و نادر و زری و علی و ... با هم مسابقه می گذاشتیم. دورتادور ائل گلی قدم می زدیم. می خواستیم ببینیم چه کسی زودتر خسته می شود و چه کسی بیشتر از همه دور ائل گلی پیاده می رود. مهناز و پری استخر بزرگ را خیلی دوست داشتند.پسرها از بودن خانه ای به آن بزرگی وسط آبها حیرت می کردند. این برای همه ما معما بود. خانه ای به آن بزرگی وسط آبها چه می کند؟ بعد ها یک روز استخر را خالی دیدیم و فهمیدیم خانه به آن بزرگی وسط استخر چه می کند ؟ من عاشق گلهای اطلسی دورتا دور استخر بودم . با هر نسیمی عطر گل اطلسی در فضا می پیچید. روزی از روزها تخم گلها را پیدا کردم. دانه های بسیار ریز و براقی بودند که لای دو لپه زرد رنگ کوچک پنهان شده بودند. دستمالم را از جیبم درآوردم و لپه های زرد و خشک را یکی یکی چیده داخل دستمالم می گذاشتم که صدائی موجب وحشتم شد. مردی شلنگ آب در دست ، سرم داد کشید و گفت : « دختر آنجا چه می کنی ؟ بیا این طرف . توی استخر می افتی و خفه می شوی.»فوری دستمال را مچالی کرده و توی جیبم گذاشتم . اما او متوجه من شده بود و از من خواست دستمال را باز کنم و نشانش بدهم . نمی دانم شاید فکر کرده بود چیز گرانبهائی پیدا کرده ام. وقتی تخمها را دید، دوباره داد زد و گفت : « مگر نمی دانی اینها دولتی هستند و نباید دست بزنی ؟ » مهناز گفت : « می خواهد توی باغچه خانه شان بکارد.» مرد نگاهی به تخمها انداخت و صدایش را پائین آورد و گفت : « آهان می خواهی توی باغچه بکاری ! خوب باید به من می گفتی . اینجا خطرناک است اگر یک دفعه پایت لیز بخورد و توی استخر بیفتی تا آمدن کمک غرق می شوی . غرق هم نشوی ذات الریه می گیری . آب اینجا خیلی سرد است.» بعد دستم را گرفت و من بی توجه را که درست لبه استخر ایستاده بودم به پیاده رو رساند. سپس گفت :« این تخمها یک عالمه گل اطلسی می شود. بعد تخمهایش را هم جمع می کنی و دیگر همیشه باغچه تان پر از گل می شود. اما اگر یک بار دیگر سر و کله ات بین گلها پیدا شود ، به آقاجانت می گویم تا گوشت را چنان بکشد که از جا کنده شود.» از او تشکر کرده و به راه خودمان ادامه دادیم . اما من و بچه ها به خیال خودمان دور از چشم باغبان دست روی دهانمان گرفته و ریز ریز می خندیدیم . آخر آقاجان من در تمام عمرش دست روی کسی بلند نکرده است. ما هرگز زدنش را ندیده بودیم و ندیده ایم.

**

اطلسی گولونون خوش ایی

اوندا کی اوشاغیدوخ ، تبریز بو یئکه لیخدا دئییل دی. ائل گولوینن تبریز آراسیندا بو قدیر ائو ائشیک چکیلمه میشدی ائل گؤلوده بیر یئکه گؤلویدو کی اورتاسیندا بیر عمارت واریدی. پیلله کانلارینین اوستو ده بیر گؤزل پالاز سالیب آغاجلارین کؤلگه سینده اوتورمالی بیر یئریدی. تر تمیز هاواسی واریدی کی آخشاملاری سرین یئل اسیب آدامین روحون تزه لییب بیر گؤزل گون گئچیرتمک اوچون گل – گل چاغیریردی. خرداد آیی کی گئچیردی بیز اوشاقلار مدرسه دن قورتولوب بو گؤزل یئرده گزمک اوچون اوره ییمیز چیرپینیردی. اوزامانلار بیزیم تفریحیمیز ، گؤزل گون کئچیرتمه ییمیز ائله بو شاه گؤلو ، گولوستان باغی ، سینامایا گئتمه گیدی. سیناما اؤزوده فردین ، فروزان ، ظهوری اولان یرده بیر اؤزگه عالمی واریدی.بو اوچ اویونجو بیزیم لاپ چوخ سئودیکلریمیزیدیلر. بونلاردان سورادا گئجه ناغیلینان ، جمعه سحرینین برنامه لری رادیودان ائشیدیلن چاغیدی. تلویزیون دا سورالار گلدی کی آخشام چاغلاری برنامه سی واریدی. اوللرده هامینین ائوینده یوخیدی . چونکو موللا دئییردی کی تلویزوین اولان ائوده ناماز اولماز.آی او گونلر آی ! هارداسان ! آقا جمشیدیمیز بیر قاپدی قاشدی توتاردی ، نئچه فامیل بیر یئره ییغیشیب ائل گؤلونه گئده ردیک. آغاجلارین آراسیندا پالاز سالاردیلار. آقا جمشیدیمیز ایکی آغاج آراسیندا ایپ باغلاردی ، بیزده کوف اوچاردوخ . آراداووردو ، بئش داش اویناردوخ . آتالاریمیز مانقال کبابی قوراردیلار، آنالاریمیز سوغان سویوب ، قاوین قارپیز ایچ ائله ردیلر. ناهاری یئیندن سورا من ، مهناز ، ناصر، یعقوب ، پری ، نادر ، زری و علی و ...بیر بیریمیزنن باغلاشاردیق. ائل گؤلونون دؤرد دووره سین دولاناردوخ . ایستیردوخ بیلاخ کی کیم چوخ دور وورابیلر. مهنازنان پری گؤلو چوخ سوویه ردیلر. اما اوغلانلار گؤلون اورتاسینداکی عمارتی چوخ سوویه ردیلر.اونلارا گؤلون اورتاسیندا بیر عمارت نئجه دایانیبدی بیر تاپماجایدی. سورالار بیر گون گؤلو بوش گؤردوخ . بیلدوخ کی بو عمارت نئجه چکیلیب. من اطلسی گولونه آلوده ایدیم. هر یئل اسنده اطلسی نین ایی هریانا دولاردی. گونلرین بیر گونونده ، اطلسی نین توخومون تاپدیم. دسمالیمی جیبیمدن چیخاردیب ، توخوملاری کی بیر ایکی بؤلوملو ساری قاپاق ایچینده گیزلنمیشدیلر بیر – بیر دریب دسمالین آراسینا قویوردوم . بیردن بیره بیر سس منی قورخوتدو.بیر کیشی الینده سو شیلانقی اوستومه چیغیردی : « آی قیز اوردا نه ایشین وار ؟ تئز اول گل بویانا ، ایندی دوشوب گؤلده بوغولارسان » تئزجه نه دسمالی الیمده بورگه له ییب جیبیمه قویدوم . آمما او گؤروب منده ایسته دی کی دستمالی جیبیمدن چیخاردیب ایچینده نه اولدوغونو اونا گؤرسده م . آخی یازیق دئدی بس نه تاپیب گیزله تمیشم . دسمالیجیبیمدن چیخاردیب اونا گؤرستدیم. گؤردوکی گول توخومی دی.دئدی : « مگر بیلمیرس بونلار دوولتیندی ؟ ال وورماخ ایجازه ن یوخدی ؟ » مهناز تئز دئدی :« ایستیر آپارا ائولرینده کی کردییه اکه .» کیشی توخوملارا باخیب سسین اشاغی لاتدی یاواشجانا دئدی : « آهان ایستیرسن که ردی ده اکه سن ! منه دییئدون من دریب سنه وئره ردیم. آخیر بورداکی دورموسان چون خطرلی دی . آلله گؤرسه تمه سین ایاغین زویوب گؤله دوشرسن . سن کی اوزمک باشارمیرسان کمک گلینجه بوغولارسان. بوغولماساندا سه ته لجه م اولارسان.بورانین سویو چوخ سویوخدی. » سورادا الیمدن یاپیشیب منی بویوزه کئچیردیب ، دئدی :« بو توخوملاری اکسن بیجه عالم گول چیخار ، او گوللرین ده بیرعالم توخومی اولار . داهی هر ایل کردیزده اطلسی گولوز اولاجاق ، آمما بیرده بورالاردا تاپیلسان سنی آقاجانیوا چؤرولدارم . او دا قولاغیوی ائله بورار – ائله بورار کی فولاغین یئریندن چیخار.» کیشی دن تشکر ائله دیم و اوشاقلارینان یولا دوشدوخ. اما بیرلیکده الیمیزی آغزیمیزین اوستونه توتدوق و اؤز عالمیمیزده کیشی نین سؤزونه آتدان – آتدان گولدوخ . آخیر منیم آقاجانیم بوتون عمرونده الینی اوشاقلارینا قووزامامیشدی و هئچ زامان دا هئچ کیمی وورمامیشدی . بونو هامی بیلیردی.

*

قوللاریم دولانا بوینونا بیرگون
گئنه باش قویارام دیزینه تبریز
حسرتدن هیجراندان جانا دویموشام
دویونجان باخارام گؤزونه تبریز
*